Mamy przyjemność ogłosić, że najbliższa edycja Igrzysk Wolności odbędzie się w dniach 14-16 października 2022 w Łodzi, a towarzyszącym jej hasłem będzie „Zielona niepodległość”.
Atak Rosji
na Ukrainę sprawił, że europejskie poczucie względnego bezpieczeństwa dobiegło
końca. Geopolityka wróciła z całą swoją
brutalnością, wskutek czego potrzebna
jest mobilizacja całego wolnego świata, aby pomagać zaatakowanemu,
niepodległemu, europejskiemu państwu. Ukraina musi przetrwać, gdyż jeśli
Kijów zostanie pozbawiony prawa do samostanowienia, porządek światowy ulegnie
erozji, a chaos wojenny rozleje się prawdopodobnie na kolejne państwa i
regiony.
Wojna to
alarm dla całego wolnego świata, który musi być gotowy militarnie bronić swoich
wolności oraz wartości. To również ostatni dzwonek dla zielonej transformacji,
która uniezależni państwa demokratyczne od dostaw surowców energetycznych z
krajów autorytarnych. Dziś zielona
transformacja to zielona niepodległość, nasze cele klimatyczne i ekologiczne są
tożsame z geopolitycznymi jak nigdy wcześniej.
Wyzwania
związane z zieloną transformacją i rozwojem wymagają konsekwentnych i
długofalowych działań ponad podziałami politycznymi. Konieczna jest dbałość o
ekologię – ochrona lasów, walka ze smogiem, ograniczenie nieludzkich metod
masowej hodowli zwierząt – a w efekcie zahamowanie zmian klimatycznych. Zadania
te bowiem nie powinny rządzić się barwami politycznymi. Największe wyzwanie
czeka Polskę w zakresie transformacji
energetycznej i odejścia od energetyki węglowej – proces, który wymaga szeroko
zakrojonych inwestycji.
Rozwinięte
społeczeństwa Zachodu znajdują się w uprzywilejowanej pozycji względem krajów,
które później dołączyły do industrialnej i kapitalistycznej rewolucji. Protesty
„żółtych kamizelek” pokazują, że nawet w bogatej Francji istnieje potencjał
radykalnego sprzeciwu wobec kosztów zielonej transformacji. Dlatego też
kluczowe jest pogodzenie możliwości zrównoważonego rozwoju z odpowiedzialnością
za naszą planetę. Brak wzrostu oznaczać będzie grę o sumie zerowej, w której
wygrają najsilniejsi – słabsi zaś zbuntują się przeciwko narzuconym im regułom.
Wymuszanie
radykalnej zmiany stylu życia – jak bezwzględny zakaz spożywania mięsa czy
używania samochodów – spotkają się ze sprzeciwem, który spowolni walkę ze
zmianami klimatycznymi zamiast ją przyspieszać. Z tego względu, działania proekologiczne oraz przeciwdziałające zmianom
klimatycznym muszą uzyskać trwały mandat demokratyczny, który wytrąci
populistom z ręki argumenty. Nie ulega wątpliwości, że przeprowadzenie tak
istotnych zmian bez powszechnej społecznej aprobaty nie będzie skuteczne.
Jednocześnie
kapitalizm musi pogodzić się z faktem występowania zmian klimatycznych.
Aby rynek mógł dalej kwitnąć, konieczne są działania zarówno samych firm, jak i
konsumentów oraz rządów państw. Należy jednak racjonalnie podchodzić do wyzwań,
przed jakimi stoimy. O ile idea zerowego wzrostu jest być może możliwa do
zaakceptowania w społeczeństwach wysoko rozwiniętych pokroju Holandii lub
Norwegii, o tyle trudno sobie wyobrazić, by plan ten zaakceptowała ludność
Egiptu czy Somalii. Nie do pomyślenia zdaje się także być akceptacja dla idei
stagnacji w polskim społeczeństwie. Jeśli zielonych idei nie uda się pogodzić z
systemem pozwalającym ludziom realnie marzyć i pracować na lepszą przyszłość,
to zostaną one zepchnięte na margines polityczny przez inne narracje, które
taką szansę zaoferują. Taki stan rzeczy może zaś tylko pogłębić procesy, które
już teraz prowadzą do katastrofalnych w skutkach zmian klimatycznych.
Mamy
obowiązek znaleźć taką opowieść o walce ze zmianami klimatu, która może zdobyć
poparcie większości społeczeństwa. Ideologia, którą prezentuje się jako jedyną
słuszną, zawsze budzi opór, a w niesprzyjających warunkach reakcja społeczna
może prowadzić do fatalnych skutków. Nie
powinniśmy zatem pytać, czy potrzebujemy wzrostu, wolnorynkowej i praworządnej
gospodarki kapitalistycznej najskuteczniej pozwalającej zwalczać ubóstwo, a
obywatelom bogacić się. Zamiast tego należy zadać pytanie o to, jak pogodzić
nasze cele gospodarcze z walką z kryzysem klimatycznym. Nowe technologie, czyste
i dostępne, to racjonalna droga, która ma szansę wyprowadzić nas z kryzysu.
Postulaty
ekologiczne powinny zostać wpisane w szeroko pojętą nowoczesność i aspiracje
Polaków i być przedstawiane jako szansa, a nie same wyrzeczenia. Aby tego
dokonać, należy odwołać się do naszych wspólnych wartości i interesów. Co
najważniejsze, nie możemy czekać aż zmiana społeczna „wydarzy się sama”.
Bierność skaże nas bowiem na niemożliwe do poniesienia wyrzeczenia i zniszczy
konkurencyjność polskiej gospodarki. Dlatego trzeba wytyczyć plan działania –
nie tylko w wymiarze eksperckim, lecz także społeczno-politycznym.
W jaki sposób przebyć w przyspieszony sposób drogę do zielonej niepodległości? Na to pytanie spróbujemy odpowiedzieć podczas Igrzysk Wolności 2022.
